Электронлă вулавăш

Çӳрерĕм чылай... Йĕри-тавраллах

Хĕн-хурлăх пĕрмай... Ырри çук ниçтах...

Ак халь бурлакра, шăп вунпилĕк çул...

Ман çывăх туссем — ак Филька, Абдул...

Çӳрерĕм çапла —

Афонька ятпа...

 

Абдл

Çӳренĕ нумай старикпе, эй-ей!..

Ăван çынччĕ ул — Афунькă пичей.

Царицăнра эп паллашнă унпа,

Фильки Чикмерех тусланнă пулас...

Чакка

Бурлак пурнăç те, чăн та, çăмăл мар.

Анчах çăмăлне ăçта халь тупар?!.

 

Абдул

Çапах та Атăл — вăл аслă тĕнче.

Пирĕн пек çынсем пин-пин ун çинче.

Çак халăхпала пĕрле пурăнан,

Пĕрле канашлан, — чунна йăпатан...

 

Чакка

Апла вăл, апла... Эс тĕрĕс, Абдул...

 

Абдул

Эй, курнă ĕнтей...— тӳснĕ темĕн чул!

Пĕр тапхăр каллех сăмах чарăнать.

Шăпланнă Чакка аран çеç сывлать.

Пĕр вун утăмра — Текейпе Итрен

Тем канаш туса мăркаççĕ хуллен.

 

Чылай вăхăтран Чакка ӳсĕрет.

Чĕнет вăл, — сасси аран илтĕнет:

— Илюшша, ывăлăм,

Кала-ха, пĕлтерччĕ:

Хура халăх терчĕ

Çунса хĕмленмест-и Кушлавăш енче?..

Шăпах-и е шавлă Сăр вăрманĕсем?

Мĕнле сас çӳрет ял-ял хушшинче?

Мĕскер калаçаççĕ нуша çыннисем?

 

Илюш

Вăрман вăл, атте, кашлать пĕрмаях:

Хăш чух шăппăнрах, хăш чух хумхансах

Нуша пуснă халăх чунĕ лăпкă мар;

Çынсен чĕринче çунать вут-кăвар.

Ял-йыш — ирĕк кун еннех туртăнать,

Пăлхавăрсене час-час асăнать.

 

Чакка

...Пахомка ятне савса асăнни

Хăш чух сисĕнмест-и?

Е хай хусахсем çӳреççĕ тени

Тепле илтĕнмест-и?

Илюш

Пахомка ятне, сана та, атте,

Час-час асăнаççĕ ял тăрăхĕнче...

Темле пĕр Ивашка çинчен пĕр тĕлте

Калаçрĕç тăтăш халăх хушшинче.

Ивашка — хусах, хăй ушкăнĕпе

Çӳрет тетчĕç шăппăн Сăр вăрманĕнче...

 

Чакка (Тăма хăтланать)

Мĕн терĕн эс, мĕн?!. Ивашка?.. Иваш?!.

Пĕлетĕн-и эс — Ивашка вăл кам?

Пахомка çынни вăл!.. Ун чух çамрăк яш...

Чунтан хисеплеттĕм ăна эпĕ хам...

Апла вăл сывах-ха... хальчченех çӳрет!..

Эх, курăттăм эп халь ăна, паян!

Пахом ăçтине те, паллах, вăл пĕлет...

Анчах та... мĕнле... ăçтан-ха куран?!.

(Каллех выртать.)

Илюшша, ачам...

Çапла курнăçма телей çитнĕ кун,

Сана пиллесе мĕскер-ши калам?

Вилеп пуль часах... ан макăр... ан çун...

Эп пурăннă ĕнтĕ, ан хĕрхен мана...

Пур чухăн çынна хисеп пулмантан

Пăлхантăм эпĕ... Улпут-пуяна

Чăтса тăраймарăм... Çавсем-çке тăшман...

Сана Пугачев, Разин тенисем

Паллах та мар пуль... Эс пĕл вĕсене:

Вĕсем пулнă паттăр вырăс çыннисем, —

Ĕç çынĕшĕн хунă хăйсен пурнăçне...

Эпир те çаплах, хастар Пахомпа

Çĕклесшĕнччĕ кар! мĕнпур чухăна...

Ăнмарĕ... Анчах нимле хуйхăпа

Йăшма кирлĕ мар... Итле-ха мана,

Илюшăм, тăнла... аçусен ĕçне —

Халь сирĕн чĕртсе, туса пымалла...

Çав пирĕн ĕмĕт çиттĕр хăй вĕçне...

Пит йывăр ĕç ку, — çапах тумалла...

Çитет сана çав Текей патĕнче

Ылханлă тарçă пулса пурăнни...

Халех тухса кай вупăр килĕнчен.

Кай Иваш патне. Пул эс ун çынни...

 

Илюш

Атте, сăмахху тĕрĕс — ытарми!

Хак патăн, курсах пек, ман хĕн пурнăçа.

Ĕçлетĕп, чăнах, пĕр канăç курми.

Çапах та Текей ырламасть, — вăрçать!

 

Чакка

Сĕнетĕп сана ирĕкшĕн тăма...

Пиллетĕп — вăйна тӳр ĕçшĕн хума...

 

Илюш

Пĕлместĕп, атте... Ку ĕçе мĕнтен,

Мĕнле майпала пуçлас-ха малтан?

 

Чакка

Туп Ивашкăна... Пĕлтер ман çинчен...

Сун ырлăх-сывлăх ăна эс манран...

Иваш пулĕ хапăл.

Вĕрентĕ сана вăл...

 

Илюш

Рехмет, ыр аттеçĕм! Ăс панăшăн — тав!

Хастар пурнăçушăн — пит пысăк мухтав!

 

Текей

(Тĕттĕмрен тухса пырса)

Итле-ха, Чакка... пуплесшĕн эпир.

Пăрах кӳренме. Çиллӳне эс сир...

 

Чакка

Ан кил, ан çывхар!

Ман чун тухас чух, эс кунта ан лар!