Ырă Çыннăмăр Валери Владимирович Туркай,
Эпир "Хыпар" хаçат "çĕршыв", "тунтикун" йышши сăмахсене пĕрле çырма тытăннине хавасланса кĕтсе илтĕмĕр.
Хăшпĕрисем вара çапла калама васкарĕç: Туркай кивĕ орфографи патне таврăнчĕ. Унашкал çавăрттарса хуни, ман шутпа, элекпе тан. Мĕншĕн тесен халь вăйра тăракан орфографи сăмахсене пĕрле çырма пачах та чармасть.
Ку тĕлĕшпе эп хам та çак сайтри кунсемлĕхре самаях тĕплĕн çырса кăтартрăм.
1)Парламента шан, анчах паянхи кунпа пурăн.
Ăнăçлă мăшăрлану ăнăçсăрринчен мĕнпе уйрăлса тăнине психологсем тишкернĕ те çакăн пек пĕтĕмлетÿ патне çитсе тухнă.
Лайăх мăшăрлану характеристики:
– мăшăрсем хăйсене епле пур, çавăн пек йышăнаççĕ. Çавна май вĕсем хăйсене лайăхрах пек кăтартассишĕн пĕрне пĕри мĕскĕнлетмеççĕ;
– ăнланманлăхпа расна шухăшлава сÿтсе яваççĕ, çавăншăн хĕрсе тавлашмаççĕ;
– мăшăртан иккĕшĕ те шанчăклă, хăйсен хутшăнăвне аталантарасшăн.
Ăнăçлă мăшăрланнисем хăйсене кирлĕлĕхне çак енĕпе тивĕçтерееççĕ: чун-чĕре тата ÿт-пÿ енчен çывăхланнинче; ар-арăмлă хутшăнура; хăйсен ĕçне тата тавралăха юратнинче.
Паян тӳпе хупӑ!
Килсемӗр ыран!
Паян йышӑнмаҫҫӗ!
Канаҫҫӗ паян...
Ан шаккӑр! Ан тӗртӗр
Пустуй алӑка!
Иртмен сирӗн ӗмӗр -
Пур ҫулӑр яка!
Паян хуҫӑк кӑмӑл -
Култармӑш ыран.
Кама халӗ ҫӑмӑл?
Ҫук камӑн суран?
Паян тӳпе хупӑ!!!
Хальхи медицина палăртнă кунран маларах çуралнă ачасене те пурăнма май туса парать. Тĕнчере унашкалли нумай. Анчах пĕчĕк виçепе çуралнă хăш-пĕр ача вилĕме мĕнле çĕнтерни халĕ те тĕлĕнмелĕх шутланать.
Мэделайн Мэнн АПШра 1989 çулта 275 грамм виçепе çуралнă. Амăшĕ преэклампси чирĕпе аптăранă, çавăнпа ăна 27-мĕш эрнере кесарево тунă. Ачан çурланă чухне тĕрлĕ орган япăх ĕçленĕ, анчах специалистсем вĕсене йĕркене кĕртнĕ. Ашшĕ-амăшĕ ачине пульницăран 4 уйăхран çеç илсе кайма пултарнă.
Паян, пушӑн 15-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери потребительсен прависене хӳтӗлекен кун шутланать. Ҫавна май сире туянакансен, пулӑшу илекенсен мӗнлерех правасем пурри пирки кӑшт та пулин ӑнлантарса парас шухашлӑ.
Лавккари япаласене вӑрланӑ тесе сирӗн сумкӑрсене унти хуралҫӑсем тӗрӗслеме пултараймаҫҫӗ. Эсир хӑвсамӑр ирӗк парсан кӑна вӗсем сирӗн япаласене тӗрӗслеме пултараҫҫӗ. Анчах ку ӗҫе протокол туса ирттермелле е видео ӳкерсе.
12 марта 2015 года состоялась научно-практическая конференция «Чувашская орфография: вчера, сегодня, завтра», организованная Комитетом по социальной политике и национальным вопросам Госсовета ЧР и Чувашским госинститутом гуманитарных наук.
Номинально по программе значились Министерство образования и молодёжной политики и Институт образования ЧР, но они ограничились лишь разрешением «своим» учителям участвовать на этом межрегиональном форуме в числе «группы поддержки неореформы» и не более.
Чăваш орфографине палăртакан 75-мĕш параграф.
Васкамасăр, майĕпен, утăм хыççăн утăм тишкерме сĕнетĕп. Утăмне тусан, маларах мĕн вуласа пĕлнине те манса ан кайăр, тархасшăн.
Малтанхи пуплерĕшрен:"Сӑмах майлашӑвӗсене, вӗсем мӗнле пӗлтерӗшлӗ пулнине пӑхмасӑрах, тӗпрен илсен, уйрӑм ҫырмалла:..."
Мĕн-ха вăл "сăмах майлашăвĕ"? Хуть те мĕн те! Сăмахран, "çырма хĕрринче савăнса ÿсекен лаштра йăмра". Е тата:"çĕр мăкăртса тухнăскер". Сăмах майлашăвĕсем-и кусем? Паллах! Вĕсене уйрăм çырнипе никама та тĕлĕнтерейместĕн.
Çырулăх йĕркевĕсене улăштарассишĕн тапаçланатпăр.
Мана та килĕшсех пĕтмеççĕ халь вăйра тăракан йĕркевсем. Чăнах, вĕсене хăçан та пулсан улăштарма тиветех ĕнтĕ. Апла тăвас тесен çĕнĕ проекта Парламент витĕр кăлармалла.
Çапла майлаштарасси чылайăшне питĕ çăмăл ĕç пек туйăнать пуль.
Тĕрĕссипе вара çĕнĕрен тăвăнакан йĕркевсем хальхинчен те начартарах пулса тухма пултараççĕ.
Хуть те мĕнле пулсан та, паянхи кун вăйра тăракан йĕркевсем çинех таянма тивет. Вĕсем вара сăмахсене пĕрле çырма пачах та чармаççĕ. Çак ансатран та ансат шухăша эп "ним вăтанмасăрах" миллионмĕш хут каласшăн.
Шупашкарти Чăваш наци вулавăшĕнче ЧНК çумĕнчи Ваттисен тĕп канашĕн анлă ларăвĕ (2014, кăрлач, 30), Чăваш халăх ăсхалĕпе ӳнерсен академийĕн пухăвĕ (2014, нарăс, 20) пулса иртнĕ. Унта ăсчахсем, чĕлхе тĕпчевçисем, çыравçăсем, хаçат-журналçăсем, вĕренекенсемпе вĕрентекенсем, Ваттисен канашĕн пайташĕсемпе ял мухтарĕсем хутшăннă. Калаçу чăвашсен çирĕпленнĕ орфографине пăсни тата шкулта чĕлхене пăтратса вĕрентни пирки пынă.
Лару ЧР Патшалăх Канашне çырупа тухнă.
ЧĔНСЕ КАЛАНИ
Халăх вулама пăрахса пынине чылай сăнавçă хальхи вăхăтăн тĕп тата пăшăрханмалли палăрăмĕ тесе шутлать. Нумаях пулмасть кăна-ха вара пирĕн çĕршыва тивĕçлипех «чи нумай вулаканни» тетчĕç. Кĕнеке вулакан наци çеç илемлĕх пахалăхĕсене тата ытти хаклăхсене тĕнче шайĕнче тума пултарать. Вулассипе çыхăннă çивĕч ыйту Раççейри халăхсен чĕлхисене сыхласа хăварассипе тачă çыхăннă.